کوهستان کهکشان راه شیری
رودی از ستاره های درخشان بر فراز دره ای در هیمالیا جاری است، این تصویر با نوردهی طولانی مدت در نپال به ثبت رسیده و نوار متراکم ستاره ای که در تصویر دیده می شود کهکشان راه شیری است.

اسطرلاب از ابزارهای قدیم نجوم و طالع‌بینی است. اسطرلاب وسیله بسیار کارآمدی در نجوم رصدی بوده و اکنون بیشتر برای کاربردهای آموزشی بکار می‌رود.

این ابزار برای سنجش ارتفاع‌، سمت‌، بعد و میل خورشید و ستارگان‌، تعیین وقت‌ در ساعات روز و شب‌، قبله‌ و زمان طلوع و غروب‌ آفتاب و بسیاری کاربردهای دیگر به‌کار می‌رفته‌است.

اسطرلاب ساخت قرن ۱۸ میلادی در ایران. از موزه علوم ویپل در دانشگاه کمبر

تصوير برداري هابل از لبه يک کهکشان مارپيچي

تلسکوپ فضايي هابل کهکشان NGC2683 را بررسي کرد که يک کهکشان مارپيچي است که از لبه اش ديده شده و به شکل بشقاب پرنده است گويي راههاي باريک و غبار آلود در بين بازوهاي حلقوي سايه روشني را تشکيل داده اند که در مقابل غبار طلايي مرکز کهکشان قرا دارد . به علاوه خوشه هاي درخشان ستاره هاي آبي که در سراسر صفحه پخش شده اند مي درخشند و نقشه اي از محلهاي شکلگيري ستاره در کهکشان ارائه مي دهند . مشاهده از لبه چنين کهکشانهايي براي ستاره شناسان مانع محسوب نمي شود با مطالعه نور حاصله از NGC2683مي توان حدس زد که آن کهکشان مارپيچي ميله اي است البته از روي زاويه اي که آن را مشاهده مي کنيم اين مساله مستقيما قابل فهم نيست . تصوير حاصل ترکيبي از تصوير در نور مرئي و تصوير با اشعه فروسرخ است که توسط دوربين پيشرفته هابل گرفته شده نوار باريک تيره در تصوير که به شکل افقي عبور کرده به علت فاصله افتادن بين آشکار سازهاي هابل است و به وسيله تلسکوپهاي زميني که جزئيات کمتري را نشان مي دهند ايجاد شده است .       برگرفته از : ناسا

این بخش متعلق به عکس هایی از جهان و کهکشانها و ستارگان و غیره می باشد. 1: موقعيت خورشيد نسبت به مرکز کهکشان 2: اجزاي مختلف منطقه ي مرکز کهکشان اندازه اين تصوير تغيير داده شده است براي نمايش اندازه واقعي كليك نماييد . 3: طرحي از کهکشانهايي با مرکز فعال که مواد از مرکز آنها به بيرون فوران مي کند 4: مرکز کهکشانمان را به علت وجود غبار صفحه ي کهکشان نمي توانيد در نور مرئي ببينيم اندازه اين تصوير تغيير داده شده است براي نمايش اندازه واقعي كليك نماييد .

این هم چندتصویر از سحابی

عکسها از راست به چپ: عظمت ستارگان غول پیکر نسبت به خورشید و زمین :

1: زمین (Earth) در کنار عُطارِد (Mercury)، مریخ (Mars)، زهره (Venus) و پلوتو.

اندازه اين تصوير تغيير داده شده است براي نمايش اندازه واقعي كليك نماييد .

2: زمین در کنار مشتری (Jupiter) ، زحل (Saturn)، اورانوس و نپتون.

اندازه اين تصوير تغيير داده شده است براي نمايش اندازه واقعي كليك نماييد .

3: سیارات در کنار بزرگی خورشید.

اندازه اين تصوير تغيير داده شده است براي نمايش اندازه واقعي كليك نماييد .

4: خورشید در کنار شعرای یمانی (Sirius)، رأس التوأم المؤخر (Pollux)و سماک رامح (Arcturus) - در این مقیاس مشتری تنها یک پیکسل و زمین غیرقابل رؤیت است .

اندازه اين تصوير تغيير داده شده است براي نمايش اندازه واقعي كليك نماييد .

5: دراین مقیاس خورشیدتنها یک پیکسل اندازه دارد، درکنار ستارگان غول پیکری چون رجل الجبار (Rijel)و الدبران (Aldebaran)و همچنین ابرغول های سرخی مانند ابط الجوزا (Betelgeuse)و قلب العقرب (Antares).

اندازه اين تصوير تغيير داده شده است براي نمايش اندازه واقعي كليك نماييد .

ت

در بخشی از آسمان، توده‌ی عظیمی از غبار و گاز درخشان، طوری شکل گرفته است که منجمان سیاره‌ی زمین آن را مانند صورت یک پرنده می‌پندارند. این صورت به‌گونه‌ای است که نام خودمانی و مشهور «مرغ دریایی» را  یادآور می‌شود. در این تصویر می‌بینید که پرنده‌ی   کیهانی مانندی نوار باریکی، 6/1 درجه از آسمان را  زیر سلطه ی خود دارد و در امتداد صفحه‌ی راه شیری کشیده شده است. این نوار باریک در نزدیکی ستاره‌ی شباهنگ، آلفای صورت‌فلکی کلب اکبر واقع شده است. همچنین این ناحیه، اجرام ِفهرست‌های نجومیِ دیگری هم دارد. سحابی چشم‌گیرNGC 2327 یکی از آن‌هاست. این سحابی، یک ناحیه‌ی نشریِ فشرده و غباری است و میزبان ستاره‌‌های پرجرم. در واقع این سحابی سر پرنده را شکل می‌دهد ( آکا، سحابی طوطی، بالای مرکز). سحابی IC 2177،  قوسِ عظیم بال‌های مرغ‌دریایی را شکل می‌دهد. این بخش سرشار از درخشش سرخ اتم‌های هیدروژن است همچنین این ناحیه، مخلوطی از ابرهای گازی و غباری با ستاره های جوان و پرنور را شامل می‌شود که بیش از 100 سال نوری امتداد یافته‌اند و تقریباً 3800 سال نوری از ما فاصله دارند.

امتیاز و حق تصویر:  Harel Bor

۵۰ سال پیش؛ سیارهٔ یوری

12 آوریل 2011

۵۰ سال پیش؛ سیارهٔ یوری

۱۲ آوریل ۱۹۶۱، یوری گاگارین، فضانورد اتحاد جماهیر شوروی نخستین انسانی شد که به فضا می‌رفت. فضاپیمای او، وستوک۱، که از دور کنترل می‌شد او را به ارتفاع ۲۰۰ مایلی زمین برد و یک بار به دور زمین گردید. توصیف او از نخستین نگاهش به فضا این بود: «آسمان بسیار تاریک است، زمین آبی است و همه‌چیز به وضوح دیده می‌شود.» این توصیف او می‌تواند به تصویر بالا شباهت داشته باشد که در سال ۲۰۰۳ از ایستگاه بین‌المللی فضایی گرفته شده است. آلن شپرد، نخستین فضانورد آمریکایی، تا یک ماه بعد نتوانست پرواز کند و در مقایسه با گاگارین، پروازی کوتاه داشت. گاگارین ۹ مارچ ۱۹۳۴ به دنیا آمد و پیش از این‌که برای نخستین گروه از فضانوردان در سال ۱۹۶۰ انتخاب شود خلبان ارتش بود. او در نتیجهٔ پرواز تاریخی‌اش تبدیل به قهرمانی ملی و افسانه شد. در سال ۱۹۶۸ هنگام پرواز تمرینی با جت MIG سقوط کرد و کشته شد. مراسم خاک‌سپاری او مانند یک قهرمان برگزار شد و خاکستر او کنار دیوار کرملین به خاک سپرده شد. ۲۰ سال بعد، سال ۱۹۸۱ در ۱۲ آوریل دیگری ناسا نخستین شاتل فضایی را پرتاب کرد.

ماه سرخ اوج می‌گیرد

16 دسامبر 2011

این صحنه‌ی زمستانی محسورکننده، تصویری ترکیبی است که 19 آذر/10 دسامبر از ماه طلوع کرده از پشت کوه‌های زاگرس ‌‌‌‌در ایران گرفته شده است. در آن زمان، ماه‌گرفتگی کلی در حال رخ دادن بود. تصویر از ترکیب حدود 500 فریم پی‌در‌پی به وجود آمده است که از زمان گرگ و میش هوا آغاز شده است و به مدت 1.5 ساعت، حرکت پیوسته و صعودی ماه گرفته را بر فراز این چشم‌انداز ناهموار نشان می‌دهد.  قرص سرخ رنگ ماه و آبی تیره‌ی گرگ و میش هوا، تضاد رنگی زیبایی را خلق کرده است. منشا این رنگ‌ها یکسان است. علت سرخ شدن ماه این است که‌ تمام‌سایه‌ی زمین با نور سرخ ضعیفی روشن شده است. منشا روشنایی سرخ‌گون ماه از همان طلوع و غروب‌هایی است که در آن‌ها خورشید را قرمز می‌بینید، البته این بار از دید ناظری که در ماه است. اما علت سرخی خورشید در طلوع و غروب، جو زمین است که رنگ آبی را نسبت به سرخ بیشتر پراکنده می‌کند و همین نور آبی پراکنده شده، عامل آبی شدن منظره در گرگ و میش است.

امتیاز و حقوق تصویر: اشین زاکاریان (جهان در شب

NGC 253 : کهکشان حجار

20 دسامبر 2011

توضیحات: NGC 253 نه تنها یکی از درخشان‌ترین کهکشان‌های مارپیچی قابل مشاهده است، بلکه یکی از پر گرد و غبارترین آنهاست. NGC 253 که در سال 1783 توسط کارولین هرشل در صورت فلکی حجار کشف شد، تنها در حدود 10 میلیون سال نوری از ما فاصله دارد. NGC 253  بزرگ‌ترین عضو گروه کهکشان‌های حجار است که نزدیک‌ترین گروه به گروه محلی کهکشان ما محسوب می‌شود. گرد و غبار تیره و متراکم، همراه با نرخ بالای شکل‌گیری ستارگان،NGC 253  را به کهکشانی با انفجار جمعیت ستارگان تازه متولد شده تبدیل کرده است. در عکس بالا هسته‌ی مرکزی فعال کهکشان مشاهده می‌شود که یک منبع روشن اشعه گاما و X است.

امتیاز تصویر: Angus La

شوک ابرنواختر1987A

27 فوریه 2012

بیست‌و‌پنج سال پیش درخشان‌ترین ابرنواختر دوره‌‌ی معاصر دیده شد. با گذشت زمان اخترشناسان آن را رصد کردند و منتظر ماندند تا بقایای پخش شده از  این انفجار بزرگ ستاره‌ای، به ماده‌ای که قبلاً از آن خارج شده بود فرو ریزد. نتیجه‌ی واضح از چنین برخوردی در فیلم گذر زمان بالا که تصاویر آن را تلسکوپ فضایی هابل بین سال‌های 1994/1373تا 2009/1388 گرفته است ثبت شده است. فیلم برخورد موج انفجار در حال حرکت به سمت بیرون با حلقه‌ای به گستردگی یک سال نوری که از قبل وجود داشته‌ را، به تصویر کشیده است. این برخورد با سرعت نزدیک به 60 میلیون کیلومتر بر ساعت رخ داد و شوک گرمای آن موجب شد تا ماده‌ی  این حلقه بدرخشد. اخترشناسان به مطالعه‌ی این برخورد تا زمانی که ‌بدرخشد ادامه خواهند داد و سرگذشت جالب A1987 SN ، نشانه‌هایی از منشاء این حلقه‌های اسرار‌ آمیز را مشخص خواهد کرد.

امتياز تصوير:   Hubble Space Telescope, NASA, ESA; Video compilation: Mark McDonald

زهره و خواهران

6 آوریل 2012

با در نظر گرفتن شگفتی که زهره با تفاوت زیاد از خورشید در آسمان می‌تواند ایجاد کند، این ستاره شب فوق‌العاده در ابتدای این هفته، در مسیرش با خوشه پروین ملاقات کرد. رصدگران در سراسر دنیا از این مقارنه لذت بردند. این عکس گروهی فلکی، در دوم آوریل، در پورتال، آریزونا در آمریکا، گرفته شده است. به نظر می‌رسد حتی درخشان‌ترین ستاره خوشه پروین که با نام هفت خواهر نیز شناخته شده است، از زهره بسیار کم‌نورتر است. در حالیکه زهره و خواهران روی هم قرار گفته‌اند، ظاهر spiky آنها الگوی پراش نور (diffraction) ناشی از خروج‌های چندگانه نور از دیافراگم لنزهای تله فوتو است. آخرین باری که چنین مقارنه ای بین زهره و خوشه پروین اتفاق افتاد حدود 8 سال پیش بود. مانند بار گذشته، در ماه تیر، زهره دوباره در مسیر حرکت خود از صفحه خورشید عبور خواهد کرد.

امتیاز و حق تصویر: فِرِد اسپناک (رصدخانه Bifrost

تصویر نجومی روز

ستار‌ه‌های سرگرادن آبی در خوشه‌ی کروی M53

9 آوریل 2012

اگر خورشید ما بخشی از M53 بود، آسمان شب مانند جعبه‌ی جواهری از ستاره‌های پرنور می‌درخشید. خوشه‌یM53 که به نام 5024 NGC نیز شناخته می‌شود یکی از 250 خوشه‌های کروی بجامانده در کهکشان ما است. بیشتر ستاره‌های M53 پیرتر و سرخ‌تر از خورشید ما هستند، اما ستاره‌های مرموز آبی‌تر و جوان‌تری هم در این میان دیده می‌شود. این ستاره‌های جوان با  این فرضیه که همه‌ی ستاره‌ها در  M53 تقریباً هم‌زمان شکل گرفته‌اند در تضاد است. این ستاره‌های غیرعادی که به نام سرگردانان آبی هم شناخته می‌شوند به طرز غیرعادی در M53 وجود دارند. از بحث‌های زیاد در این‌باره که بگذریم، اکنون تصور می‌شود که این سرگردانان آبی با مواّد تازه‌ی به‌جا مانده از هم‌دم ستاره‌های دوتایی احیا می‌شوند. با تجزیه‌کردن تصاویر خوشه‌های کروی مانند تصویر بالا که تلسکوپ فضایی هابل آن‌را گرفته است،منجمان با استفاده از فراوانی ستاره‌های مثل سرگردانان آبی سّن خوشه‌های کروی و در نهایت حدود سّن عالم را تعیین می‌کنند. خوشه‌ی M53  که با دوربین دوچشمی هم دیده‌ می‌شود در امتداد صورت‌فلکی گیسوان‌برنیکه (گیسو) که بیشتر از 250 هزار ستاره‌ دارد و یکی از دورترین خوشه‌های کروی مرکز کهکشان است قرار دارد.

امتیاز تصویر: ESA/Hubble, NASA